Câu chuyện đúc kết thành thành ngữ “Biển rộng trời cao”

Vào thời Nam Bắc Triều của Ngụy Tấn, chiến họa xảy ra liên miên, bình dân bá tánh ăn bữa nay lo bữa mai, cuộc sống khá là nghèo khổ; bởi vậy huyền học (1) bấy giờ thịnh hành, tôn sùng tư tưởng xuất thế vô vi của Đạo gia cùng với phương thuật Thần tiên.

Trong thơ ca thịnh hành thể loại thơ du tiên (2), rất nhiều tác giả nổi danh đã từng sáng tác thể loại này như: Tào Thực, Nguyễn Tịch, Quách Phát, v.v. Thể loại thơ du tiên tôn trọng Thần tiên, đối với nơi ở và thần thái trong sinh hoạt của Thần tiên thì miêu tả hết sức sinh động chân thật.

Trong kỳ 10 của «Đạo sĩ Bộ Hư từ thập thủ», Dữu Tín dùng “hải khoát” (biển rộng) để hình dung tiên sơn lúc ẩn lúc hiện trên biển; dùng “thiên cao” (trời cao) để miêu tả đỉnh Huyền Phố của núi Côn Lôn, cảnh tượng cực kỳ bát ngát bao la, đồng thời tượng trưng cho cảnh sinh hoạt tự do tự tại, không câu thúc của Thần tiên.

Về sau, câu thành ngữ “hải khoát thiên không” (biển rộng trời cao) từ đó mà có, ví von lòng dạ khoáng đạt, tâm tình thoáng đãng; hoặc hình dung bộ dạng không câu thúc, thênh thang không biên giới.

[Chú giải]

(1) Huyền học: trào lưu triết học duy tâm do Hà Yên, Vương Bật thời Ngụy Tấn sáng lập bằng cách nhào nặn tư tưởng Lão Trang và tư tưởng Nho gia.

(2) Thơ du tiên: thơ ca cổ mượn cảnh tiên để gửi gắm hoài bão của mình.

[Thảo luận]

1- Kỳ 10 trong «Đạo sĩ Bộ Hư từ thập thủ» được Dữu Tín thời Bắc Chu viết trong bối cảnh thời đại nào?

2- Nội dung thơ du tiên phần lớn là miêu tả điều gì?

[Luyện tập đặt câu]

Ví dụ 1: Lùi một bước biển rộng trời cao, mọi việc không cần tính toán quá mức chi li.

Ví dụ 2: Đứng trên đỉnh núi cao, phóng mắt nhìn cảnh vật, thật đúng là biển rộng trời cao.

Tác giả: Tổ biên tập Văn hóa Thần truyền Chánh Kiến

Nguồn: Chánh Kiến