Người Việt Nam hào hứng ủng hộ một chiến thắng dành cho Tổng thống Trump trong cuộc tranh cử với cựu Phó Tổng thống Joe Biden, và coi Tổng thống Trump như người bảo vệ Đông Nam Á trước một Trung Quốc hiếu chiến.

Trong số những dân tộc gốc Á theo sát cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, người Việt Nam nổi bật không chỉ ở sự nhiệt tình mà còn ở sự yêu thích Tổng thống Trump hơn cựu Phó Tổng thống Joe Biden.

“Tôi ủng hộ Tổng thống Trump vì ông ấy không ngần ngại có hành động mạnh mẽ chống lại Trung Quốc”, một giám đốc điều hành tại một công ty dệt may có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, và nói thêm rằng tổng thống có thái độ mạnh mẽ, không giống bất kỳ người tiền nhiệm nào.

1. Tổng thống Trump không đơn độc, người Việt Nam ủng hộ ông

Ông ấy không đơn độc. Hơn 49.000 người Việt Nam đã tham gia một cuộc thăm dò trực tuyến mà trang tin VnExpress đăng ngày 18/9: “Theo bạn, ai sẽ đắc cử tổng thống Mỹ?” Độc giả có hai sự lựa chọn – Trump hoặc Biden.

Kết quả có được là áp đảo. Tính đến thứ Hai (ngày 2/1), Tổng thống Trump đã giành được 79% tổng số bầu chọn, bỏ lại Biden với 21%. 

Tờ Tuổi trẻ cho biết Tổng thống Trump dẫn đầu cuộc khảo sát với 78% lượng độc giả ủng hộ. Tờ Thanh Niên, một cơ quan truyền thông khác có trụ sở tại Hồ Chí Minh, cho biết tổng thống Trump được hơn 80% độc giả ủng hộ.

Những người ủng hộ Tổng thống Trump tại Việt Nam chia thành hai nhóm, theo phóng viên và vlogger Linh Nguyễn.

Nhóm thích ông ấy chỉ đơn giản vì sự giải trí và hào nhoáng; và nhóm “ủng hộ Tổng thống Trump nhiệt liệt” và theo dõi chính trị Hoa Kỳ vì họ tin rằng – giống như nhiều người Hong Kong và Đài Loan – ông là bức tường thành duy nhất chống lại Trung Quốc.

Nếu Donald Trump lên nắm quyền, một giáo sư Việt Nam cho biết, ông cảm thấy thế giới cuối cùng sẽ “thức tỉnh trước những nguy cơ của Trung Quốc”. Về mặt cá nhân, ông hy vọng lập trường mạnh mẽ của Hoa Kỳ chống lại ĐCS Trung Quốc có thể tạo ra hiệu ứng lan rộng trên toàn bộ khu vực – cuối cùng sẽ đến được Hà Nội.

2. Người Mỹ gốc Việt ủng hộ ông Donald Trump nhiều hơn so với cộng đồng người Mỹ gốc Á khác

Đầu năm nay, vẫn theo SCMP, hơn 80 nhóm người Việt Nam ở nước ngoài, nhiều người trong số họ sống tại Hoa Kỳ, đã thực hiện một cuộc “trưng cầu dân ý” không chính thức qua mạng xã hội để công chúng Việt Nam có cơ hội thể hiện quan điểm về các tuyên bố về việc bành trướng và xây dựng quân đội của Bắc Kinh tại Biển Đông.

Có đến 95% số người được hỏi cho biết họ ủng hộ việc khởi kiện Bắc Kinh tại các tòa án quốc tế, theo cuộc thăm dò ý kiến 1,2 triệu người Việt Nam trong nước, theo ban tổ chức.

Trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào ngày 3/11, nhiều người Mỹ gốc Việt hy vọng Donald Trump tái đắc cử, ủng hộ lập trường diều hâu của ông và Đảng Cộng hòa đối với Trung Quốc. Trong một cuộc khảo sát được thực hiện vào tháng trước bởi APIAVote, AAPI Data và Người Mỹ gốc Á ủng hộ Công lý; 48% người Mỹ gốc Việt cho biết họ ủng hộ Trump, so với 36% thích Joe Biden.

Những người Mỹ gốc Việt này thể hiện sự khác biệt so với người Mỹ gốc Á khác như Philippines, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Trong nhóm này, mức ủng hộ dành cho Biden ở mức 52%; cho ông Donald Trump không quá 34%.

Năm 2018, Hoa Kỳ có hơn 1,3 triệu người nhập cư sinh ra tại Việt Nam; chiếm 2,9% trong tổng số 44,7 triệu người định cư ở Hoa Kỳ mà không phải là công dân sinh ra tại Hoa Kỳ, theo Viện Chính sách Di cư. 

Người Mỹ gốc Việt là một trong những nhóm người Mỹ gốc Á đông nhất. Người Mỹ gốc Ấn tạo thành khối lớn nhất với 2,6 triệu người; tiếp theo là 2,2 triệu người Mỹ gốc Hoa và 2 triệu người Mỹ gốc Philippines.

3. Chiến thắng của ông Donald Trump sẽ có lợi cho Việt Nam

Giám đốc điều hành ngành dệt may nói: “Nền kinh tế hoặc chính sách thương mại cứng rắn của Tổng thống Trump đối với Việt Nam cũng là một điều tốt cho Việt Nam trong dài hạn. Việt Nam sẽ học cách tuân theo các tiêu chuẩn và quy tắc quốc tế. Các công ty Việt Nam sẽ phải tự cải thiện để đáp ứng nhu cầu từ nền kinh tế thị trường mở”.

Nguyễn Ngọc Vinh, một cựu biên tập viên đã nghỉ hưu của một tờ báo trong nước cho biết ông đồng tình với vị giám đốc trên.

“Nếu Trump thắng”, ông Vinh nói, “các chính sách của ông ấy trong 4 năm tới sẽ có lợi cho Việt Nam trong bối cảnh Biển Đông”. Việt Nam nằm trong số các quốc gia Đông Nam Á có chung lãnh thổ với Trung Quốc trên dải đại dương chiến lược.

“Nếu Biden thắng, đó sẽ là một thảm họa cho chúng ta vì truyền thống của các tổng thống dân chủ kể từ sau Chiến tranh Việt Nam luôn tỏ ra cưng chiều Trung Quốc, đặc biệt là dưới chính quyền Clinton và Obama”, ông Vinh cho biết.

Người Việt Nam đang nhiệt tình theo dõi cuộc đua vào Nhà Trắng của hai ứng cử viên, và đặc biệt quan tâm đến chính sách đối ngoại của Mỹ trong 4 năm tới, đặc biệt là về lập trường của Washington đối với Trung Quốc.

Ông Ngô Vĩnh Long, giáo sư Lịch sử Châu Á tại Đại học Maine, cho biết: “Nhiều người Việt Nam nghĩ rằng Hoa Kỳ quan trọng đối với Việt Nam, vì có khả năng đối trọng với Trung Quốc về kinh tế, quân sự và địa chính trị. Nhưng Trung Quốc đứng cạnh Việt Nam và do đó ‘vượt trội’ hơn Hoa Kỳ về nhiều mặt”.

Giáo sư này cho biết thêm rằng người Việt Nam sống ở Hoa Kỳ, hầu hết đã bỏ phiếu cho các ứng cử viên tổng thống và quốc hội từ Đảng Cộng hòa, một phần vì quan điểm “bài Trung” của họ.

Ông Lê Hồng Hiệp, thành viên của Viện ISEAS-Yusof Ishak, một tổ chức tư vấn ở Singapore, cho biết sự nổi tiếng của Tổng thống Trump ở Việt Nam phản ánh sự hiếu chiến ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông.

“Lập trường cứng rắn của Tổng thống Trump đối với Trung Quốc khiến họ nghĩ rằng nếu ông ấy tiếp tục, điều đó sẽ tốt cho Việt Nam”, ông nói.

Carlyle A. Thayer, giáo sư danh dự tại UNSW Canberra, cho biết sự nổi tiếng của ông Trump bắt nguồn từ hai chuyến thăm Việt Nam trên cương vị tổng thống, bao gồm hội nghị cấp cao thứ hai với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

Giáo sư Thayer nói: “Trump có danh tiếng truyền thông ở Việt Nam cao hơn Joe Biden. Trump thẳng thắn chống lại Trung Quốc về các vấn đề thương mại và virus Corona Vũ Hán”.

Về kinh tế, Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam, và Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam vào năm 2019. 

“Việt Nam có thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ và thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc”, ông Thayer nói. “Việt Nam cần nguồn lực từ Trung Quốc để có thể sản xuất và xuất khẩu nhiều loại hàng hóa trên thị trường toàn cầu”.

Cho đến nay, Việt Nam được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung; thậm chí một số nhà sản xuất Trung Quốc đã đặt cửa hàng tại Việt Nam để lách thuế quan của Mỹ.

Tuy nhiên, thặng dư thương mại của Việt Nam đã tăng lên trong những năm gần đây, thu hút sự giám sát của chính quyền Trump. Thayer nói: “Chừng nào Trump còn là tổng thống của Hoa Kỳ, thì Việt Nam phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt có thể xảy ra bởi Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ”.

Điều này khiến Việt Nam sẽ có một thế trận giống Thụy Sĩ về lâu dài.

Ông Thayer nói: “Chính sách đối ngoại của Việt Nam là hướng vào việc duy trì độc lập và quyền tự chủ chiến lược của Việt Nam. Nói cách khác, Việt Nam tìm kiếm sự cân bằng trong quan hệ đối ngoại và tránh đứng về phía nào”.

---

Lê Minh

Theo NTD Việt Nam