Tài liệu giảng dạy Văn hóa sơ cấp

Đệ Tử Quy (17) – Địa phủ ghi rõ tội trộm gà

Nguyên văn:

將入門(1)，問孰存(2)；將上堂(3)，聲必揚(4)。
人問誰，對以名；吾(5)與我，不分明(6)。
用人物(7)，須明求；倘(8)不問，即(9)為偷。
借人物，及時(10)還；人借物，有勿慳(11)。

Bính âm:

將(jiāng)           入(rù)              門(mén)，       問(wèn)            孰(shú)              存(cún)；
將(jiāng)           上(shàng)       堂(táng)，       聲(shēng)        必(bì)                 揚(yáng)。
人(rén)              問(wèn)          誰(shuí)，        對(duì)             以(yǐ)                  名(míng)；
吾(wú)              與(yǔ)              我(wǒ)，          不(bù)              分(fēn)               明(míng)。
用(yòng)           人(rén)            物(wù)，          須(xū)               明(míng)           求(qiú)；
倘(tǎng)           不(bú)              問(wèn)，        即(jí)                 為(wéi)              偷(tōu)。
借(jiè)               人(rén)             物(wù)，          及(jí)                 時(shí)               還(huán)；
人(rén)              借(jiè)              物(wù)，          有(yǒu)             勿(wù)               慳(qiān)。

Chú âm:

將(ㄐㄧㄤ)       入(ㄖㄨˋ)         門(ㄇㄣˊ)，      問(ㄨㄣˋ)         孰(ㄕㄨˊ)          存(ㄘㄨㄣˊ)；
將(ㄐㄧㄤ)       上(ㄕㄤˋ)         堂(ㄊㄤˊ)，      聲(ㄕㄥ)          必(ㄅㄧˋ)           揚(ㄧㄤˊ)。
人(ㄖㄣˊ)          問(ㄨㄣˋ)         誰(ㄕㄟˊ)，      對(ㄉㄨㄟˋ)     以(ㄧˇ)              名(ㄇㄧㄥˊ)；
吾(ㄨˊ)              與(ㄩˇ)             我(ㄨㄛˇ)，      不(ㄅㄨˋ)         分(ㄈㄣ)            明(ㄇㄧㄥˊ)。
用(ㄩㄥˋ)          人(ㄖㄣˊ)         物(ㄨˋ)，          須(ㄒㄩ)          明(ㄇㄧㄥˊ)       求(ㄑㄧㄡˊ)；
倘(ㄊㄤˇ)          不(ㄅㄨˊ)         問(ㄨㄣˋ)，      即(ㄐㄧˊ)         為(ㄨㄟˊ)           偷(ㄊㄡ)。
借(ㄐㄧㄝˋ)      人(ㄖㄣˊ)         物(ㄨˋ)，          及(ㄐㄧˊ)         時(ㄕˊ)               還(ㄏㄨㄢˊ)；
人(ㄖㄣˊ)          借(ㄐㄧㄝˋ)     物(ㄨˋ)，          有(ㄧㄡˇ)         勿(ㄨˋ)               慳(ㄑㄧㄢ)。

Âm Hán Việt:

Tương nhập môn, vấn thục tồn; tương thượng đường, thanh tất dương.
Nhân vấn thùy, đối dĩ danh; ngô dữ ngã, bất phân minh.
Dụng nhân vật, tu minh cầu; thảng bất vấn, tức vi thâu.
Tá nhân vật, cập thì hoàn; nhân tá vật, hữu vật khan.

Lời dịch:

Sắp vào cửa, hỏi có ai; sắp vào nhà, cất tiếng lớn.
Người hỏi ai, đáp rõ tên; ta với tôi, không rõ ràng.
Dùng đồ người, phải xin phép; nếu không hỏi, tức là trộm.
Mượn đồ người, nhanh trả lại; người mượn đồ, chớ keo kiệt.

Từ vựng:

(1) nhập môn (入門): vào cửa. Nhập: vào.
(2) thục tồn (孰存): ai ở bên trong. Thục: ai. Tồn: ở, tồn tại.
(3) thượng đường (上堂): tiến vào đại sảnh. Thượng: lên, tiến lên. Đường: phòng chính, đại sảnh.
(4) dương (上堂): cất cao giọng.
(5) ngô (吾): ta, tôi.
(6) phân minh (分明): rõ ràng, minh bạch.
(7) dụng nhân vật (用人物): mượn đồ người khác để dùng. Dụng: sử dụng, dùng.
(8) thảng (倘): nếu như.
(9) tức (即): chính là.
(10) cập thì (及時): nhanh chóng, cấp tốc mà không trì hoãn thời gian.
(11) khan (慳): keo kiệt, bủn xỉn.

Lời giải thích:

Lúc sắp vào cửa, trước tiên hỏi rõ xem có người ở bên trong hay không; lúc sắp vào phòng khách nhất định phải cất cao giọng hướng đến mọi người mở lời chào hỏi.

Người khác hỏi bạn là ai, bạn cần hồi đáp tên của mình; chỉ trả lời “Tôi là…” ai đó mà không nói tên, người khác sẽ không rõ ràng.
Sử dụng đồ vật của người khác, trước tiên phải nói rõ, xin phép được mượn dùng; nếu như không được sự đồng ý, tự tiện lấy dùng thì chính là trộm.

Mượn dùng đồ vật của người khác, sử dụng xong phải nhanh trả lại; người khác mượn đồ của mình, nếu như ta có thì không được keo kiệt.

Câu chuyện tham khảo:

Địa phủ ghi rõ tội trộm gà

Thời cổ đại ở vùng Giang Nam có một người đọc sách, tâm ý chính trực. Đúng lúc ở Thất điện dưới âm gian Địa phủ thiếu người, Ngọc Hoàng đại đế ra lệnh cho anh ta tạm thời làm chủ. Cứ cách vài ngày, anh ta lại tới Địa phủ làm việc, chỉ cần xem xét ghi chép sổ sách, không cần phán án.

Anh ta thấy tùy theo thiện nghiệp, ác nghiệp của mỗi người mà có phúc báo và trừng phạt khác nhau. Mỗi lần trông thấy có người leo lên núi đao rừng kiếm, anh ta liền phái thị giả hai bên đi cứu, song càng cứu thì họ lại càng leo nhanh, càng không cách nào cứu vãn.

Một ngày nọ khi giở xem ghi chép trong sổ, thấy vợ mình có một tội trạng, là đã trộm một con gà của nhà bên cạnh, kể cả lông thì con gà nặng tổng cộng 1 cân 12 lạng, anh ta liền gấp nếp trang giấy này làm dấu.

Trở lại dương gian, anh ta liền chất vấn vợ mình, người vợ còn chối cãi quanh co, anh ta miêu tả lại ở Địa phủ đã thấy thế nào, hỏi vợ lần nữa, người vợ mới thừa nhận, là do con gà của nhà hàng xóm đã ăn hết đồ khô của bà đem phơi nắng. Bà đã lỡ tay đánh chết con gà, song sợ hàng xóm quở trách, cho nên còn giấu con gà này không dám nói ra. Hai vợ chồng đem con gà chết và cái cân ra, cân thử một chút, quả đúng 1 cân 12 lạng, cả hai đều quá đỗi kinh ngạc, thế là họ đem con gà này chuyển đổi thành giá tiền tương ứng, sang tạ tội và bồi thường cho người hàng xóm.

Không lâu sau anh ta quay lại Địa phủ, kiểm tra sổ ghi chép trước đó, nếp gấp vẫn như cũ, nhưng tội trạng của vợ anh ta thì đã không còn thấy nữa.

(Trích từ “Kiến Văn Lục Bạch Thoại” thời nhà Minh)

Nguồn: ChanhKien Epoch Times

Xem tiếp: Đệ Tử Quy (18) – Quý Trát treo kiếm