Tài liệu giảng dạy Văn hóa sơ cấp

Đệ Tử Quy (4) – Đào mẫu trả lại vại cá quở trách con

Nguyên văn:

事雖小， 勿擅(1)為； 苟(2)擅為， 子道(3)虧(4)。
物雖小， 勿私藏(5)； 苟私藏， 親心傷。

Bính âm:

事(shì)           雖(suī)             小(xiǎo),             勿(wù)            擅(shàn)         為(wéi)；
苟(gǒu)         擅(shàn)          為(wéi),              子(zǐ)               道(dào)           虧(kuī)。
物(wù)           雖(suī)             小(xiǎo),             勿(wù)            私(sī)               藏(cáng)；
苟(gǒu)         私(sī)                藏(cáng),            親(qīn)           心(xīn)             傷(shāng)。

Chú âm:

事(ㄕˋ)           雖(ㄙㄨㄟ)      小(ㄒㄧㄠˇ),        勿(ㄨˋ)           擅(ㄕㄢˋ)        為(ㄨㄟˊ)；
苟(ㄍㄡˇ)       擅(ㄕㄢˋ)        為(ㄨㄟˊ),            子(ㄗˇ)            道(ㄉㄠˋ)        虧(ㄎㄨㄟ)。
物(ㄨˋ)           雖(ㄙㄨㄟ)      小(ㄒㄧㄠˇ),        勿(ㄨˋ)           私(ㄙ)              藏(ㄘㄤˊ)；
苟(ㄍㄡˇ)       私(ㄙ)              藏(ㄘㄤˊ),            親(ㄑㄧㄣ)    心(ㄒㄧㄣ)      傷(ㄕㄤ)。

Âm Hán Việt:

Sự tuy tiểu, vật thiện vi; cẩu thiện vi, tử đạo khuy.
Vật tuy tiểu, vật tư tàng; cẩu tư tàng, thân tâm thương.

Lời dịch:

Việc tuy nhỏ, chớ tự làm; nếu tự làm, lỗi đạo con.
Vật tuy nhỏ, chớ cất riêng; nếu cất riêng, cha mẹ buồn.

Từ vựng:

(1) thiện (擅): tự tiện, tự ý, tùy ý mà làm.
(2) cẩu (苟): nếu như.
(3) tử đạo (子道): đạo của người con. Đạo: đạo lý, phép tắc.
(4) khuy (虧): hao tổn, khiếm khuyết, thiếu, sót, kém, lỗi.
(5) tư tàng (私藏): cất giấu, tự mình giấu, chiếm thành của mình.

Lời giải thích:

Dù là chuyện nhỏ, không thể không báo cho cha mẹ mà tự ý làm chủ; nếu như tùy ý mà làm, sẽ lỗi phận làm con cái. Vật phẩm tuy nhỏ bé, không được tự mình giấu đi; nếu như chiếm làm của riêng, sẽ làm cha mẹ xấu hổ, buồn lòng.

Câu chuyện tham khảo:

Đào mẫu trả lại vại cá quở trách con

Đào Khản là một danh tướng thời Đông Tấn, cha mất sớm, lúc nhỏ gia cảnh bần hàn, mẹ là Trạm Thị làm nghề dệt vải để nuôi ông ăn học, bà rất xem trọng tu dưỡng phẩm đức cho Đào Khản.

Đào Khản lúc trẻ ở huyện Tầm Dương tỉnh Giang Tây, giám sát việc bắt cá. Ông phái người đưa về cho mẹ một vại cá muối, mẹ ông đem vại cá trả lại, cũng viết thư quở trách ông: “Con làm quan lại của huyện phủ, cầm vật phẩm nhà quan đưa cho mẹ, để cho mẹ vui được sao? Đây là làm mẹ thêm lo buồn con ạ!”

Về sau Đào Khản xử trí mọi việc chu đáo, đều lấy sự thanh liêm hết mình làm tròn trách nhiệm và được mọi người khen ngợi. Sau đó làm Chinh tây đại tướng quân, được phong tước Trường Sa Quận công.

Nguồn:

ChanhKien Epoch Times

Xem tiếp: Đệ Tử Quy (5) – Mẫn Tử Khiên mặc áo lau hiếu thuận với mẹ