Mệt mỏi kéo dài, suy nhược cơ thể, tóc bạc, đau lưng và các triệu chứng khác xuất hiện? Bạn hãy cẩn thận khi gặp những triệu chứng này, có thể thận của bạn đang quá tải. (Triệu chứng “bệnh Thận hư”)

Theo y học cổ truyền Trung Quốc, thận là nền tảng bẩm sinh và lưu trữ tinh khí. Khi thận suy yếu, cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, suy nhược. Hứa Trung Nghiêm, một bác sĩ tại Phòng khám Y học Cổ truyền Trung Quốc Hán Bổ Thế Gia, chỉ ra rằng các vấn đề về lá lách, dạ dày, tim và gan đều có thể gây ra chứng mệt mỏi. Tuy nhiên, trường hợp mệt mỏi do hệ thống thận gây ra là nặng nhất, nó có hai đặc điểm:

• Chưa vận động cũng có cảm giác mệt mỏi, và rất khó để loại bỏ sự mệt mỏi chỉ bằng chế độ ăn uống và nghỉ ngơi.
• Toàn thân mệt mỏi, có cảm giác thở như bị suyễn nhẹ hoặc khó thở.

Hứa Trung Nghiêm giải thích rằng trong y học Trung Quốc, thận có liên quan đến các cơ quan nội tạng khác. Tim, phổi, gan, lá lách và các cơ quan khác đều được kích hoạt bởi thận khí.

Khi thận khí suy yếu, các cơ quan trong cơ thể sẽ không thể hoạt động bình thường, dẫn đến khí huyết trong toàn cơ thể sẽ không đủ, ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn và gây ra tình trạng mệt mỏi toàn thân, khó thuyên giảm.

1. Các triệu chứng khác của bệnh Thận hư

So với trong Tây y, phạm vi của “thận” trong Trung y bao quát rộng hơn nhiều, bao gồm tập hợp nhiều chức năng của cơ thể như hệ thống sinh dục, hệ thống miễn dịch, hệ thống tiết niệu và bài tiết, hệ thống nội tiết.

Theo y học cổ truyền Trung Quốc, thận dự trữ tinh, làm chủ nước, xương và sinh ra tủy. Khi hệ thống thận có vấn đề, ngoài việc khiến người ta mệt mỏi, nó còn có thể gây ra các triệu chứng sau:

• Tóc bạc trắng và rụng nhiều: Các vấn đề về thận có thể ảnh hưởng đến chức năng tạo máu, máu không đủ sẽ dẫn đến bị rụng tóc, tóc bạc trắng hoặc sợi tóc mỏng.
• Ù tai hoặc điếc đột ngột: Khi thận khí không đủ, thính lực sẽ bị ảnh hưởng.
• Nước tiểu quá nhiều hoặc quá ít, cơ thể bị phù nề: Nước tiểu sủi bọt, quá ít hoặc quá nhiều đều liên quan đến các vấn đề về thận. Lượng nước tiểu ít khiến nước không thoát được ra ngoài có thể gây phù nề, ban đầu chỉ là chi dưới, lâu dần tứ chi cũng sẽ bị sưng phù.
• Mọc gai xương, đau lưng: Người bị thận yếu sẽ gặp phải tình trạng gai xương, đau lưng và các vấn đề khác liên quan đến xương khớp sớm hơn.
• Dậy thì chậm và vô sinh: Trẻ em chậm lớn và chậm dậy thì, còn người lớn vô sinh đều liên quan đến hệ thống thận.

2. Ăn các loại hạt và thực phẩm có màu đen có thể cải thiện chứng mệt mỏi của thận

Vì có nhiều lý do dẫn đến chứng mệt mỏi, Hứa Trung Nghiêm gợi ý rằng những người ban đầu mới mệt mỏi có thể dùng nước Hoàng Kỳ và trà nhân sâm (chẳng hạn như nhân sâm bột, 1 đến 2 gam mỗi ngày). Nếu sau khi uống có sự cải thiện, điều đó có nghĩa là bạn đang bị áp lực và mệt mỏi trong thời gian gần đây. Còn nếu không có cải thiện, đề nghị bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây mệt mỏi.

Đối với tình trạng mệt mỏi do suy thận, có thể bổ sung các loại thực phẩm từ hạt, vì chúng là nguồn nguyên liệu tốt để bồi bổ thận như quả óc chó, hạt dẻ (Việt Nam gọi là hạt dẻ Trùng Khánh), hạt phỉ (Việt Nam gọi là hạt dẻ), hạt hạnh nhân và hạt điều.

Đồng thời, ngũ hành của y học cổ truyền Trung Quốc dạy rằng “đen vào thận”. Như vậy, bạn cũng có thể ăn thêm các thực phẩm có màu đen như gạo đen, đậu đen, vừng đen, nấm mèo, dâu tằm, chà là đen, gà đen. Thận khí khi được nuôi dưỡng đầy đủ thì tinh thần và thể lực tự nhiên sẽ dồi dào.

Đối với các vấn đề khác do hệ thống thận gây ra, cũng có thể dùng các thực phẩm có tính nhắm thẳng để bồi dưỡng.

Các loại thực phẩm dạng hạt được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền Trung Quốc để điều trị vô sinh hoặc các vấn đề về sinh trưởng. Người ta được khuyến cáo nên ăn nhiều hạt bí ngô, quả mâm xôi (còn gọi là phúc bồn tử), đậu nành và các loại thực phẩm từ hạt hữu ích khác.

Người tiểu nhiều có thể ăn phúc bồn tử, khiếm thực và các thực phẩm từ hạt có tác dụng thu sáp (làm co lại), nếu lượng nước tiểu ít hoặc tiểu buốt, tiểu rắt có thể dùng Xa tiền (còn gọi là Mã đề) và các vị thuốc lợi tiểu khác.

Hứa Trung Nghiêm nhắc nhở rằng nếu lượng nước tiểu giảm đáng kể, có nghĩa là thận đã không thể bài tiết nước tiểu, thì không nên dùng các loại thảo mộc lợi tiểu trực tiếp để tránh làm tổn thương thận. Tốt nhất là sử dụng các loại thảo mộc bổ thận, như Địa hoàng, Hà thủ ô.

Đối với người bị gai xương, đau lưng, nhức mỏi, các thầy thuốc Đông y sẽ dùng Đỗ trọng, Tục đoạn và các vị thuốc khác để bồi bổ gan thận, cường gân cốt.

Hầu hết các vấn đề về rụng tóc, tóc bạc trắng đều được chữa trị theo quan điểm bổ huyết, đồng thời có thể dùng Hà thủ ô và Bổ cốt chi để bổ thận tráng dương, chuyển màu tóc thành đen.

3 điều then chốt để bồi dưỡng thận

Hứa Trung Nghiêm nói: “Một khi thận trở nên suy yếu, thì không thể hồi phục lại nguyên trạng ban đầu, nó chỉ có thể duy trì tình trạng hiện tại. Ông nhấn mạnh rằng nếu bạn nhận thấy cơ thể có vấn đề về thận, chẳng hạn như mệt mỏi liên tục và đau thắt lưng rõ ràng, thì nên đi khám ngay lập tức. Mọi người cũng nên giữ gìn sức khỏe để tránh bị suy thận. 

3.1 Có 3 chìa khóa để dưỡng thận:

• Chế độ ăn uống: Việc duy trì hệ thống thận phụ thuộc vào sức mạnh của lá lách và dạ dày, và việc hấp thụ dinh dưỡng cân bằng giúp bảo vệ chức năng của hai cơ quan này, “đây là điều cơ bản nhất”, Hứa Trung Nghiêm nói. Nên ăn thức ăn dạng hạt thường xuyên để bổ thận. Nhưng đừng tiêu thụ một lượng lớn, nếu không sẽ làm tăng gánh nặng trong việc chuyển hóa của thận.
• Tập thể dục: Thận có quan hệ mật thiết với xương, tập thể dục thường xuyên và phù hợp để kích thích xương khớp, có lợi cho hệ thống thận.
• Giấc ngủ và tâm trạng: Gan và thận sẽ bổ sung và chuyển hóa tương hỗ cho nhau, khi tâm trạng bị ảnh hưởng hoặc thức khuya thường xuyên sẽ khiến hệ thống gan gặp vấn đề thì cũng sẽ ảnh hưởng đến thận. Vì vậy, cần duy trì trạng thái tinh thần thanh thản và một giấc ngủ ngon, bồi bổ gan, tránh suy thận.

Li Qingfeng
Minh Sơn biên dịch từ EPOCH TIMES Tiếng Việt