Tài liệu giảng dạy Văn hóa sơ cấp

Đệ Tử Quy (13) – Học thức uyên bác trong trang phục thích hợp của Nho giả

Nguyên văn:

冠(1)必正(2)，紐(3)必結(4)；襪與履(5)，俱(6)緊切(7)。
置冠服，有定位，勿亂頓(8)，致(9)污穢(10)。

Bính âm:

冠(guān)          必(bì)              正(zhèng)，       紐(niǔ)             必(bì)                結(jié)；
襪(wà)              與(yǔ)             履(lǚ)，               俱(jù)               緊(jǐn)               切(qiè)。
置(zhì)              冠(guān)        服(fú)，               有(yǒu)            定(dìng)           位(wèi)，
勿(wù)              亂(luàn)          頓(dùn)，           致(zhì)             污(wū)              穢(huì)。

Chú âm:

冠(ㄍㄨㄢ)       必(ㄅㄧˋ)        正(ㄓㄥˋ)，        紐(ㄋㄧㄡˇ)     必(ㄅㄧˋ)         結(ㄐㄧㄝˊ)；
襪(ㄨㄚˋ)          與(ㄩˇ)            履(ㄌㄩˇ)，        俱(ㄐㄩˋ)         緊(ㄐㄧㄣˇ)     切(ㄑㄧㄝˋ)。
置(ㄓˋ)              冠(ㄍㄨㄢ)     服(ㄈㄨˊ)，        有(ㄧㄡˇ)         定(ㄉㄧㄥˋ)      位(ㄨㄟˋ)，
勿(ㄨˋ)              亂(ㄌㄨㄢˋ)    頓(ㄉㄨㄣˋ)，    致(ㄓˋ)             污(ㄨ)               穢(ㄏㄨㄟˋ)。

Âm Hán Việt:

Quan tất chính, nữu tất kết; miệt dữ lý, câu khẩn thiết.
Trí quan phục, hữu định vị, vật loạn đốn, trí ô uế.

Lời dịch:

Nón phải ngay, nút phải cài; vớ và giày, đều sát chặt.
Đặt áo nón, chỗ cố định; chớ bừa bãi, gây dơ bẩn.

Từ vựng:

(1) quan (冠): nón, mũ.
(2) chính (正): đoan chính, cân đối, ngay ngắn, chỉnh tề, nghiêm chỉnh.
(3) nữu (紐 hay 钮): khuy áo, nút áo, cúc áo.
(4) kết (結): cài, gài.
(5) lý (履): giày.
(6) câu (俱): đều.
(7) khẩn thiết (緊切): sát chặt, buộc chặt.
(8) loạn đốn (亂頓): bỏ lung tung, để bừa bãi.
(9) trí (致): dẫn đến, làm cho, gây ra, đưa tới.
(10) ô uế (污穢): dơ bẩn, bẩn thỉu, dơ dáy.

Lời giải thích:

Lúc đội nón, nhất định phải đội ngay ngắn cân đối, khuy nút của quần áo nhất định phải cài cho tốt; mang vớ phải vừa vặn sát chân, mang giày phải buộc chặt dây giày.

Cởi nón và quần áo, phải treo hay đặt ở vị trí cố định, không được bỏ lung tung, dẫn đến hoàn cảnh trong nhà dơ bẩn lộn xộn.

Câu chuyện tham khảo:

Học thức uyên bác trong trang phục thích hợp của Nho giả

Lỗ Ai Công hỏi Khổng Tử rằng: “Tiên sinh! Ngài mặc trên người là trang phục của Nho giả (*) phải không?”

Khổng Tử trả lời: “Ta thuở nhỏ ở nước Lỗ, người nước Lỗ mặc áo tay rộng. Sau này lớn lên ở nước Tống, theo người Tống đội mũ vải đen. Ta nghe nói đức quân tử cần học tập rộng rãi, học thức uyên bác, trang phục chỉ cần nhập cảnh tùy tục, áo mũ vừa phải là được rồi. Ta chưa hề biết Nho giả có trang phục đặc thù gì a!” (Trích từ “Lễ Ký・Nho Hành”)

• Chú thích: Nho giả là người nghiên cứu học thuật Nho gia, sau này chỉ người đọc sách.

Nguồn: ChanhKien Epoch Times

Xem tiếp: Đệ Tử Quy (14) – Tư Mã Quang dạy con