Một khi truyền thống văn hóa cổ xưa suy bại, giáo dục chắc chắn sẽ đi chệch hướng. Trí huệ chân chính và tiêu chuẩn đạo đức làm người dần dần bị con người vứt bỏ và lãng quên, các loại tư tưởng mới liên tiếp xuất hiện. Nhìn bề ngoài, sự phồn vinh của “Tiếp thu tất cả” và “Trăm hoa đua nở” thực chất là biểu hiện tư tưởng hỗn loạn trong lĩnh vực giáo dục và thậm chí toàn bộ xã hội. Đa phần rêu rao khắp nơi là những thứ đầy ma tính. Sau khi văn hóa Nho gia và truyền thống Cơ đốc giáo suy bại, giáo dục mất phương hướng.

Vào thời Trung cổ, cùng với sự phát triển của triết học kinh viện và tham khảo triết học Hy Lạp cổ đại, tri thức dần dần thay thế tín ngưỡng và trí tuệ, hình thức sơ khai của trường đại học hiện đại đã xuất hiện. Sau đó, khoa học ngày càng trở thành nội dung chính của giáo dục, trong khi địa vị của truyền thống Cơ đốc giáo trong giáo dục ngày càng giảm, và trong giáo dục rêu rao đầy rẫy thuyết vô thần. Với sự lan rộng của chủ nghĩa tự do, nền giáo dục phương Tây hiện đại bị mắc kẹt trong vũng lầy tự do, con người ở trong thời đại đa nguyên hoa cả mắt ngày càng xa rời bản chất con người.

Ở Trung Quốc, sau khi chế độ thi cử triều đình bị bãi bỏ vào năm 1905, số lượng trường học kiểu mới và trí thức mới đã tăng lên đáng kể, tỷ lệ phần tử tri thức theo Nho học truyền thống giảm đi rõ rệt, khoa học phương Tây và quan niệm tự do dân chủ dần dần thay thế văn hóa Nho gia trở thành nội dung chủ yếu của giáo dục. Chính là từ đó cho đến nay, mục tiêu của giáo dục phát sinh chuyển biến trọng đại.

Giáo dục truyền thống lấy văn hóa Nho gia làm nội dung chủ yếu truyền thụ cho con người tiêu chuẩn an thân lập mệnh, nói khái quát chính là “Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín”; mà khoa học thực chứng của phương Tây và trào lưu tư tưởng tự do dân chủ chủ yếu liên quan đến lợi dụng kỹ thuật tự nhiên và tri thức quản lý quốc gia, thuộc về “Khí học” 器学 mà phi “Đạo học” 道学, đồng thời không nói cho con người làm thế nào để tiến hành tu dưỡng nhân cách, càng không hề chạm đến bản chất của đời người. Một khi người ta vứt bỏ truyền thống văn hóa Nho gia, giáo dục sẽ xuất hiện một khoảng trống ở phương diện làm sao dẫn dắt học sinh làm người, mà trên mục tiêu thực tế chủ yếu của giáo dục cũng là giáo dục học sinh cách làm người ra sao, đã biến thành nâng cao năng lực và thu hoạch tri thức sao cho cực đại. Những kiến ​​thức hiện đại này mang đến một loại quan niệm hoàn toàn khác với nội hàm của văn hóa truyền thống. Vô thần luận, học thuật hóa, chủ nghĩa cá nhân, trào lưu tư tưởng cạnh tranh và kỹ thuật là trên hết ngày càng trở nên phổ biến, gây ra những thay đổi to lớn trong thế giới quan của mọi người.

Thời Trung Hoa Dân Quốc (1912-1949), giáo dục vẫn bảo lưu thành phần văn hóa Nho gia và lấy giáo dục công dân làm nội dung huấn luyện dân chủ. Nhưng trong tư tưởng giáo dục hiện nay, cái gọi là “Đức” 德 của “Đức Trí Thể” 德智体 là mười phần trống rỗng, chẳng qua là phục tùng chính trị, chủ nghĩa tập thể và một chút biểu hiện văn minh hời hợt, còn “Trí” 智 chỉ là khoa học và kỹ thuật. Nội hàm nhân văn, trí huệ cổ xưa và đạo đức luân lý chân chính đã bị bài xích và khinh thường nghiêm trọng.

Trong nền kinh tế thị trường những năm gần đây, đầu tư cho giáo dục thiếu thốn trầm trọng, giáo viên không còn sống thanh bần đạo hạnh, giáo dục đang tiến lên công nghiệp hoá, ngành nghề giáo dục đã trở nên thiển cận, vì cái lợi trước mắt mà trường học trở thành nơi tập trung dạy kỹ thuật.

Bởi vì truyền hình, báo chí, truyền thông đăng tải ngôn tình, sắc tình, bạo lực, đánh đấm, chiến tranh các loại văn hóa ma tính lan tràn gây họa, xã hội chịu thêm cảnh người dối ta gạt, lạm dụng quyền lực, tiền bạc là trên hết, các loại tiêm nhiễm bất lương, phụ huynh và giáo viên đều trong cảnh nước chảy bèo trôi, cuốn theo thời thế, tâm hồn học sinh có thể nào không bị ô nhiễm nghiêm trọng đây?

Do những nguyên nhân nói trên, nền giáo dục đã ngày càng xa rời những vấn đề cốt lõi làm người như thế nào, và cùng thông đồng với xã hội biến chất làm bậy, thế là tại mọi mặt đều biểu hiện ra những hiện tượng bại hoại. Bất kể là người Trung Quốc đại lục cuồng nhiệt truy cầu năng lực và tri thức ra sao, hay là người phương Tây tôn sùng tự do quá độ như thế nào, chẳng những không giải quyết được sự thiếu hụt đạo đức của học sinh mà trái lại còn giúp cho nhân tính biến dị hơn nữa. Giáo dục ban đầu là nhằm cung cấp cho con người sự chỉ đạo có thể thúc đẩy sự phát triển lương tính trong cuộc sống, loại chỉ đạo này bao gồm các loại phẩm đức: thiện lương, vô tư (không ích kỷ), tiết chế (điều độ), khoan dung và tín ngưỡng Thần. Nhưng giáo dục ngày nay truyền bá cạnh tranh, nịnh hót bợ đỡ, kỹ thuật là trên hết, tùy tiện làm bậy, nhấn mạnh ham muốn vật chất, mọi thứ đi ngược lại với nhân tính, từ đó trở thành chất độc nguy hại cho cuộc sống.

Hôm nay, Giang XX tại vấn đề đàn áp Pháp Luân Công, chà đạp dân ý ép buộc học sinh đại lục kí tên ủng hộ hắn. Tất nhiên điều này đã chứng minh sự nham hiểm và độc ác của Giang XX, đồng thời cũng phản ánh thực trạng mất đạo đức cơ bản của con người trong giáo dục. Đáng tiếc cho những giáo viên và học sinh vì không biết và bị ép buộc bợ đỡ mà đã phủ định và hủy diệt bản tính thiện lương của mình.

Sự suy bại của văn hóa truyền thống là không thể cứu vãn, và sự biến chất của giáo dục là một hình ảnh thu nhỏ của căn bệnh vô phương cứu chữa của xã hội nhân loại. Nếu con người không biết những chuẩn mực đạo đức mà con người nên tuân theo, nếu con người lấy những quan niệm bại hoại, không xuất phát từ bản tính thiện lương để đối đãi trong cuộc sống, nếu giáo dục ở phương diện này không thể quy chính mà lại có tác dụng ngược lại, như vậy thì những gì con người học được và đóng góp cho xã hội chỉ là ma tính, đây là điều cực kỳ nguy hiểm.

Tôi thấy rằng, chiểu theo tiêu chuẩn “Chân – Thiện – Nhẫn” có thể xây dựng lại đạo đức con người, chú ý bồi dưỡng năng lực và tri thức phong phú đồng thời nhấn mạnh làm người như thế nào, vấn đề căn bản mà giáo dục phải đối mặt có thể được giải quyết dễ dàng. Đây là trách nhiệm lớn nhất đối với xã hội và thế hệ mai sau.

Nguồn: Chánh Kiến

Xem thêm:
• Người tu luyện làm thế nào để dẫn dắt con mình thật tốt
• Không còn phiền muộn về vấn đề giáo dục con cái