Lưu An Thế, tự Khí Chi, là danh nhân Bắc Hà thời Bắc Tông, từng đảm nhiệm các chức Sử quan, Gián quan, Tể tướng, một đời cương trực không a dua, chính trực nghiêm trang, duy trì công lý.

Sau khi thi đỗ tiến sĩ, Lưu An Thế ngày ngày vẫn cần mẫn học tập, theo đuổi nhân tính, Thiên mệnh và đạo lý, không mệt mỏi, không trễ nải. Người ta hỏi ông tại sao lại làm khổ bản thân như thế này? Ông nói: “Ẩn cư cầu chí hướng, làm việc nghĩa đạt được đạo lý, vốn là cùng một việc. Tôi may mắn sớm có công danh, nhưng không có chút tri thức nào. Xưa Tất Điêu Khai (cũng gọi là Tất Điêu Khải) trở thành cao đồ của Thánh môn, mà vẫn khiêm tốn, tôi có là gì đâu, sao dám sợ khổ nhọc mà an nhàn được?”

Khi làm Tể tướng, Tư Mã Quang đã tiến cử Lưu An Thế đến nhậm chức quan trọng ở Quốc sử quán. Một ngày nọ, Tư Mã Quang hỏi ông: “Ông có biết tại sao tôi tiến cử ông không?”. Lưu An Thế lắc đầu. Tư Mã Quang nói: “Khi tôi khiến giới quyền quý nổi giận và bị giáng chức, không còn quyền không có thế, nhưng ông lại thường xuyên đến hỏi tôi, khoan dung an ủi tôi, khích lệ tôi có cơ hội vẫn còn muốn báo đáp quốc gia. Chúng ta cùng nhau đàm luận về văn học, lịch sử, ai nấy nói ý kiến mình, có lúc vì thế còn tranh luận. Sau khi tôi làm Tể tướng, những người quen biết sơ sơ xưa kia, thậm chí những người chỉ gặp qua một lần, đối đáp vài câu, đều tấp nập gửi thư đến cho tôi, lấy danh nghĩa ôn lại chuyện xưa, thực tế là muốn chức quan tước. Nhưng chỉ có ông là không gửi thư. Không vì tôi ở ngôi vị cao mà ông có tâm nhờ vả, không có bất kỳ cầu cạnh gì đối với tôi. Ông vẫn đọc sách trau dồi học vấn như xưa, giữ gìn tiết tháo, đạm bạc không tranh đua. Đó chính là nhân phẩm và thái độ đối nhân xử thế của ông, cũng là chỗ khác biệt nhất so với những người khác. Chính vì điểm này mà tôi dốc sức tiến cử ông với triều đình…”

Lưu An Thế thường nói: “Thành thật là Đạo của Trời, suy nghĩ thành thật là Đạo của người. Đạo đối nhân xử thế, lấy thành thật làm gốc”. Bình thường, ông rất chú trọng tu dưỡng phẩm đức. Tư Mã Quang ca ngợi ông rằng: “Lưu An Thế có được công phu tu dưỡng “tận tâm thực hành”, là vì ông ấy cả đời dốc sức thực hành một từ “Thành thật”, thực hiện đến mức không gì phá vỡ lay chuyển nổi. Ông ấy chưa bao giờ nói lời cuồng vọng, biểu hiện bên ngoài và nội tâm là như nhau”. Điền Tẩu, thị dân đương thời nói rằng: “Nếu đi qua Nam Kinh, không gặp được Lưu Công, thì đáng tiếc giống như đi qua Tứ Châu (Khúc Phụ, Sơn Đông), không gặp được Đại Thánh Khổng Tử vậy”. Lưu An Thế thành thật đối nhân xử thế, thực sự đáng được người đời ca ngợi.

Sau khi nhậm chức gián quan, Lưu An Thế với thái độ nghiêm chính, có trách nhiệm, trung trực dám nói, nhiều lần can gián trước mặt hoàng đế, trực ngôn nói rõ chính lệnh thành công hay thất bại. Tam tư sử Chương Đôn là người gian trá, cậy thế chuyên quyền. Lưu An Thế nhiều lần dâng tấu luận phẩm hạnh bất chính của Chương Đôn, không thể trọng dụng. Mọi người đều lo lắng cho ông. Sau này Chương Đông làm tể tướng, sát hại hoặc giáng chức những triều thần chính trực, muốn đẩy Lưu An Thế vào chỗ chết, đưa ông đi đày nơi biên giới. Khi đó, vùng lưỡng Việt là hoang sơ nguy hiểm nhất, mọi người thường nói: “Xuân Châu, Tuần Châu, Mai Châu, Tân Châu làm láng giềng với cái chết. Cao Châu, Lôi Châu, Liêm Châu, Hóa Châu, nói đến liền sợ hãi”. 8 châu này, Lưu An Thế trải qua 7 châu, tuy ngày hè nóng nực, đi biển nguy hiểm, nhưng người giám sát ông không giảm lơ là một khắc, mọi người cho rằng Lưu An Thế nhất định sẽ chết, nhưng ông vẫn bình yên vô sự.

Sau khi biết chuyện, Chương Đôn lại phái sứ giả đi để hại Lưu An Thế, nhưng sứ giả không nỡ hạ thủ, khiến âm mưu của Chương Đôn thất bại. Có một tiểu nhân muốn mua chức quan, biết Chương Đôn muốn giết Lưu An Thế, bèn tự tìm đến. Chương Đôn lập tức thăng cho hắn là Phán quan Lôi Châu, lệnh cho hắn giết chết Lưu An Thế. Viên phán quan này phi ngựa đến nơi Lưu An Thế đi đày, những người tùy tùng sợ thế lực hắn, nên không dám trái lệnh. Khi đến nơi cách chỗ Lưu An Thế lưu đày 20 dặm, bỗng nhiên nghe thấy tiếng chuông chùa vang lên trong đêm tối, viên phán quan này như bị vật nặng giáng vào đầu, ngã lăn ra chết. Chương Đôn thấy sự việc lại thất bại, lại ngụy tạo ra tội danh, muốn vu cáo Lưu An Thế vào tội chết. Kết quả là, còn chưa kịp tấu lên thiên tử, thì sự việc của ông ta bị bại lộ. Hoàng thượng nhớ đến những lời can gián chính trực của Ngự tiền Lưu An Thế khi xưa, lập tức triệu Lưu An Thế về triều, bổ nhiệm chức tể tướng.

Lưu An Thế chính trực trung lương, cả đời cung kính được Trời bảo hộ, mấy phen hóa nguy thành an, sau này phúc lộc khang ninh thọ đủ đầy, gia đạo hưng thịnh. Mọi người đều nói, đây rõ ràng là sự ứng nghiệm của câu nói Trời phù hộ người thiện lương. Còn kẻ ác, dùng hết mọi mưu gian quỷ kế, hãm hại trung lương, không những nhọc tâm vô ích, mà còn tạo tội nghiệp sâu dày, kết quả bị người oán hận, Trời nổi giận. Đời người cơ ngộ vô thường, nhưng sự truy cầu đối với vận mệnh là bình đẳng. Trau dồi đạo đức là có trách nhiệm đối với sinh mệnh. Chân tâm hành thiện mới là quan trọng nhất, bởi vì nhà tích thiện ắt có dư phúc lành, nhà tích bất thiện ắt có thừa tai ương, báo ứng chỉ là sớm hay muộn mà thôi.

Có thơ khen rằng:

Thiên Đạo tòng lai hựu thiện nhân
Lưu Công kháng sớ xúc đan thần
Kỷ phiên tân tử giai vô dạng
Gian tướng không lao thiết kế tần

Tạm dịch:

Đạo Trời xưa nay giúp người nhân
Lưu Công chính trực động quyền thần
Mấy phen suýt chết đều vô sự
Gian thần kế hiểm mãi uổng công.

Lại có thơ rằng:

Thiên vận tòng lai tổng tuần hoàn
Báo ứng chiêu chương thiện ác gian
Tín thị minh minh nguyên hữu chủ
Nhân sinh hà tất dụng cơ quan

Tạm dịch:

Vận Trời xưa nay vốn tuần hoàn
Thiện ác báo ứng hiện rõ ràng
Trong cõi vô hình Thần làm chủ
Đời người hà tất dùng mưu gian

Tác giả: Trí Chân

Nguồn: Minh Huệ Net

Bản tiếng Hán: https://www.minghui.org/mh/articles/2008/9/27/186634.html

Mời quý độc giả ghé thăm trang Minh Huệ Net để cập nhật thêm nhiều bài viết hữu ích hơn.

Xem thêm:
• Câu chuyện lịch sử: Tấn Hiếu Vũ Đế uống rượu khinh nhờn Thần nên qua đời
• Tấm lòng nhân hậu đằng sau câu chuyện tình lãng mạn