Nằm sâu trong dãy núi Sierra Nevada của Colombia, bao quanh bởi những khu rừng là 20,000 cư dân bộ tộc Kogi. Giữ vững được nền văn hoá, họ không bị ảnh hưởng bởi xã hội Colombia hiện đại, họ sống biệt lập kể từ cuộc chinh phạt của Tây Ban Nha 500 năm trước. 

Kogi – Một bộ tộc đặc biệt

Theo The Guardian, Kogi là bộ tộc người da đỏ sống ở dãy núi sát bờ biển cao nhất thế giới. Sierra Nevada là vùng núi hoang vu quanh năm mây mờ bao phủ, gần như còn nguyên vẹn từ mấy nghìn năm nay. Huyền thoại cho rằng đó là nơi ở của các đấng thần linh, có nhiệm vụ che chở cho loài người, vì vậy dù bạo gan đến mấy cũng rất ít người dám đặt chân đến đây vì sợ thần linh quở phạt.

Bộ tộc Kogi có nguồn gốc từ nền văn minh Tairona cổ xưa có niên đại lên tới 8,000 năm, tồn tại trước cả thời đại văn minh cổ nổi tiếng của người Incas và Maya ở Nam Mỹ. Người Kogi chia sẻ, bản thân có thể dự đoán được tương lai của thế giới. Đối với họ, Trái Đất giống như một bà mẹ, tất cả con người đều là con cái của mẹ Trái Đất. 

Người Kogi có vóc dáng khá nhỏ nhắn, nước da ngăm, mái tóc xoăn tự nhiên và để dài cả nam lẫn nữ. Trang phục của tất cả mọi người đều giống nhau, đó là những bộ quần áo tự dệt từ sợi thô màu trắng, ống tay rộng. Họ cho rằng màu trắng tượng trưng cho Mẹ vĩ đại và sự tinh khiết của thiên nhiên. Thường ngày họ luôn đeo bên mình những chiếc túi, đặc biệt là chỉ phụ nữ mới được phép dệt những chiếc túi này.

Bộ tộc Kogi thường sống trong các túp lều hình tròn, làm bằng thân cây gỗ xếp xung quanh, mái lợp bằng lá, có một cửa ra vào. Mỗi gia đình thường có hai lều, một lều cho đàn ông, một lều cho phụ nữ và trẻ em. Khách lạ đến thăm là đàn ông thì không được ghé vào lều của phụ nữ và ngược lại. Họ coi nhà của mình là địa phận thiêng liêng.

Tất cả người trong bộ tộc Kogi đều ăn chay, không ăn thịt, cá hay bất cứ loài động vật nào, kể cả côn trùng. Thức ăn chính của họ là hoa, củ, quả và lá cây. Đây là một thói quen tự nhiên từ trước tới nay của con người nơi đây, không có bất cứ một sự ràng buộc nào. Theo họ, việc ăn uống như vậy là thể hiện của sự thiện lương trong tâm hồn.

Đặc biệt họ không tích trữ lương thực như bất cứ bộ tộc hay nhóm cư dân nào khác, vì cho rằng việc tích trữ khiến con người ta trở nên ích kỷ, tham lam, vô tình tạo nên sự chiếm hữu nhiều hơn, từ đó dẫn khởi sự chiếm đoạt, khơi nguồn chiến tranh tàn sát lẫn nhau. Ngoài ra, sự dư thừa còn làm rối loạn trật tự của tự nhiên, phát sinh những biến đổi khôn lường.

Nhờ lối sống hòa hợp với thiên nhiên, thói quen ăn uống đơn giản mà người Kogi có tuổi thọ hết sức cao, trung bình lên tới 100 tuổi. Họ sống khỏe mạnh, gần như không mắc bệnh tật gì trong suốt cuộc đời, thậm chí ngay cả bệnh sâu răng.

Theo bộ tộc Kogi, nếu sống thuận theo thiên nhiên thì không thể nào có bệnh được, bệnh tật chỉ là hậu quả của những gì trái với tự nhiên. Ngoài ra, sự tương giao của con người với thiên nhiên hết sức mật thiết, khi thiên nhiên bị phá hoại thì chắc chắn con người sẽ chịu nhiều ảnh hưởng và khi đó sẽ có đủ các bệnh tật kỳ lạ xảy ra.

Không hòa hợp với thiên nhiên, loài người sẽ đi đến hủy diệt

Kết nối với thiên nhiên, người Kogi tin rằng họ tồn tại là để bảo vệ thế giới – một thế giới mà họ lo lắng đang đi đến huỷ diệt. 

Năm 1990, trong một bộ phim tài liệu của BBC, người Kogi đã liên lạc được với thế giới khác để cảnh báo xã hội công nghiệp hóa về thảm họa tương lai mà hành tinh phải đối mặt nếu chúng ta không thay đổi cách sống. 

Họ theo dõi, chờ đợi và lắng nghe tự nhiên. Họ chứng kiến những trận sạt lở đất, lũ lụt, cháy rừng và hạn hán, các dòng sông và hồ cạn nước, những ngọn núi trọc cây xanh và những loài cây đang chết dần. Sierra Nevada, vì cấu trúc sinh thái độc đáo của nó, phản ánh phần còn lại của Trái Đất chúng ta.

Người Kogi không hiểu tại sao lời nói của họ không được lắng nghe, tại sao mọi người không hiểu rằng Trái Đất là một cơ thể sống và nếu chúng ta phá huỷ một phần của nó, chúng ta sẽ giết chết nó.

Hai mươi ba năm sau, họ mời nhà làm phim Alan Ereira trở lại nhà của họ để thay đổi thông điệp: lần này các nhà lãnh đạo, Kogi Mama (tên có nghĩa là những người khai sáng), bắt đầu thể hiện một cách trực quan những mối liên hệ tinh tế và quan trọng tồn tại trong thế giới tự nhiên.

Kết quả là bộ phim Aluna ra đời, đưa chúng ta vào thế giới của Kogi. Điều cốt lõi trong hệ thống niềm tin của bộ tộc này là “Aluna” – một loại ý thức vũ trụ là nguồn gốc của mọi sự sống, trí thông minh và cả ý thức ẩn trong tự nhiên. “Aluna là một cái gì đó đang suy nghĩ và có kiến ​​thức về bản thân. Nó tự nhận thức và sống.” Ereira nói. “Tất cả người dân bản địa đều tin vào điều này từ xa xưa. Nó hoàn toàn phổ biến.”

Nhiều Kogi Mama được nuôi dưỡng trong bóng tối trong những năm trưởng thành để học cách kết nối với ý thức vũ trụ và quan trọng là đáp ứng thông điệp của vũ trụ để giữ cho thế giới cân bằng. Ereira giải thích: “Theo người Kogi, giao tiếp với tâm thức vũ trụ là nhiệm vụ của con người.”

Những người Kogi tin rằng khi thời gian hình thành, người mẹ sinh ra hành tinh đã dùng một sợi chỉ đen vô hình liên kết tất cả các khu vực đặc biệt dọc theo bờ biển, và chúng kết nối cả với các địa điểm trên núi. Những gì xảy đến với một khu vực thì cũng sẽ ảnh hưởng tới những nơi khác. 

Và họ muốn nói rằng khai thác gỗ, khai thác mỏ, xây dựng các trạm điện, đường xá và xây dựng các cảng dọc theo bờ biển và cửa sông sẽ ảnh hưởng đến cả sự sống trên đỉnh núi. Từng là những đỉnh núi phủ trắng nay có màu nâu và trơ trụi, các hồ nước khô cạn; cây cối và thảm thực vật quan trọng nơi đây đang khô héo.

Người Kogi kết thúc bộ phim với một thông điệp hy vọng: đừng từ bỏ cuộc sống của bạn, hãy bảo vệ những dòng sông. Nhưng làm thế nào để thực hiện điều đó? Một cách là thu hút sự tham gia của người Kogi (và các cộng đồng bản địa khác, những người có hiểu biết về các tác động môi trường) trong các kế hoạch đánh giá môi trường.

Tairona Heritage Trust cũng đã được thành lập để hỗ trợ các dự án do Mama đề xuất. Nhưng Ereira nhấn mạnh: “Các Mama rất rõ ràng về cách chúng ta nên chú ý đến những gì họ nói. Hãy lắng nghe cẩn thận, suy nghĩ và đưa ra quyết định của riêng mình. Họ không muốn bảo chúng ta phải làm gì.”

Thảo Vy từ Epoch Times Tiếng Việt