Cuộc đời con người xem như có vẻ biến đổi bất thường, nhưng trên thực tế vẫn có những dấu vết để nhìn ra. Những sự vật xung quanh chúng ta: ấm trà, chiếc đũa, con vịt, hoa sen, bình phong, chứa đựng năm loại trí huệ trong cách đối nhân xử thế.

Định luật ấm trà

Ấm trà có dáng bụng tròn. Người xưa dùng hình tròn để ngụ ý chỉ bầu trời và tin rằng chiếc bình có thể chứa đựng được vạn vật bên trong nó.

Thi nhân thời Đường Nguyên Chẩn đã viết một câu thơ: “Hồ trung thiên địa càn khôn ngoại, mộng lý thân danh đán mộ gian” (Trong bình là cảnh tượng ngoài đất trời càn khôn, trong mộng, tấm thân danh vọng chỉ trong sớm tối)

Làm người giống như ấm trà, cần có bụng lớn để dung nạp nhật nguyệt, và có một tấm lòng có thể chứa được trời đất.

Sách “Thượng thư” nói: “Tất hữu dung, đức nãi đại” (ý nghĩa: Cần phải có lòng khoan dung thì đức mới lớn).

Đời người có muôn vàn nhiễu loạn, nếu không có sự độ lượng thì làm sao có thể không lo nghĩ, không có trở ngại, coi nhẹ thế sự, luôn luôn an vui?

Trong “Thái Căn Đàm” nói: “Đừng trách lỗi nhỏ của người khác, đừng vạch chuyện riêng tư của người khác, cũng đừng nhớ đến cái xấu cũ của người ta. Làm được ba việc này có thể tránh xa cái hại, lại càng có thể tu dưỡng đạo đức”.

Những người có phẩm chất là người có con mắt khoan dung và có thể chứa được mọi chuyện trong thiên hạ, tấm lòng rộng mở thì có thể lượng thứ mọi người trong thiên hạ.

Những thăng trầm của cuộc đời, những lời gièm pha, đàm tiếu của thế nhân, tất cả chỉ trong tiếng nói cười suông.

Định luật chiếc đũa

Có ai đó nói rằng: “Người Á Đông rất biết dùng đũa. Một đầu vuông và một đầu tròn. Nếu cả hai đầu đều tròn, đũa sẽ dễ trơn trượt. Nếu cả hai đầu đều vuông, sẽ rất bất tiện khi gắp món ăn”.

Có đầu tròn thì đũa mới hữu dụng, có đầu vuông, đũa mới có thể đứng thẳng.

Điều này phản ánh đạo xử thế “Vô phương nan lập nhân, vô viên nan thành sự” (ý nghĩa: không vuông khó thành người, không tròn khó thành sự).

• Vô phương nan lập nhân

Người xưa nói: “Củ bất chính, bất khả vi phương” (ý nghĩa: phép tắc mà không chính, không thể làm ngay thẳng).

Nhân phẩm là cái gốc lập thân của một người, và nó cũng là con át chủ bài khó nhất của một người.

Chỉ có người có quy tắc, hiểu khuôn phép mới có thể đứng lên và giành được sự ủng hộ của người khác.

Nếu trong tâm không có chuẩn tắc thì người này khó làm ra được sự nghiệp, người khác đều sẽ tránh xa.

• Vô viên nan thành sự

Khi một người giao thiệp với người khác, nếu quá cứng nhắc sẽ khiến người ta cảm thấy khó gần.

Cái gọi là ngoài tròn trong vuông có nghĩa là trong tâm phải có nguyên tắc và tuân thủ nghiêm túc giới hạn đạo đức; xử sự cần có trí huệ, hoà hợp.

Với những loại người khác nhau có thể đáp ứng nhu cầu của tất cả các bên, cân đối quan hệ các bên, và kết nối làm việc cùng với các bên, mới có thể có khả năng thành công.

Điều này đòi hỏi sự trưởng thành và chu toàn của một người, chứ không phải một người lúc nào cũng thể hiện sắc sảo.

Biết điều thiện, điều ác và làm việc đúng mực được gọi là đạo đức liêm khiết; biết bản chất con người và đối xử với mọi người một cách chu đáo được gọi là trí tuệ xúc cảm.

Vuông lập thân, tròn xử sự là cảnh giới cao nhất của một người bước đi trên đời.

Định luật con vịt

Khi đàn vịt đang bơi dưới nước, người ta chỉ thấy chúng bơi lội thong dong trên mặt nước mà không biết rằng chân vịt đang dốc sức hoạt động.

Cuộc sống cũng như vịt gặp nước: đằng sau mỗi vẻ vinh quang, hào nhoáng là sự phấn đấu và kiên trì không thể tưởng tượng được.

Sự ung dung và tự tại tưởng chừng bình thường ấy chỉ là ảo tưởng ngắn ngủi, chỉ có nỗ lực không ngừng mới là ý nghĩa thực sự của cuộc sống.

“Đằng sau mỗi nụ cười thoải mái là một tâm hồn từng phải nén chặt nỗi đau”.

Mọi nỗ lực của chúng ta bỏ ra, số phận đã bí mật giúp đánh dấu.

Khi quay đầu nhìn lại, bạn sẽ thấy:

Trên đời không có con đường nào là đi một cách uổng công, tất cả mọi nỗ lực thực ra đều là nước chảy thành sông, chỉ có dốc sức cố gắng mới có thể nhận lại quả ngọt.

Định luật hoa sen

Trong một đầm sen, ngày thứ nhất chỉ có một số ít hoa sen nở, ngày thứ hai số hoa nở đã gấp đôi ngày thứ nhất và cứ sau mỗi ngày số hoa sen nở lại gấp đôi ngày trước …

Giả sử rằng số hoa sen nở khắp đầm vào ngày thứ 30, một nửa số bông sen trong đầm sẽ nở vào ngày nào?

Có phải là vào ngày thứ 15? Không đúng! Đó là ngày thứ 29.

Điều mà luật hoa sen nói với chúng ta là: càng về cuối, càng quan trọng và càng cần phải kiên trì.

Tư Mã Thiên biên soạn “Sử ký” trong 13 năm dài.
Tác phẩm “Hồng lâu mộng” đã được nghiên cứu trong 10 năm, với năm lần bổ sung và cắt bỏ .

Tất cả những điều xuất sắc lại hóa ra là một sự tích lũy, góp ít thành nhiều.

Truy tìm về nguồn cội của những thành công và điều kỳ diệu đều là những nỗ lực thiết thực.

Những việc bình thường, chúng ta không coi là việc nhỏ, dễ dàng mà hãy bắt tay từ những thói quen nhỏ, chẳng hạn như đọc sách nửa tiếng mỗi ngày, đi ngủ sớm và dậy sớm…

Thay đổi ngay từ bây giờ, kiên trì từng bước, chỉ cần mỗi ngày có một chút đột phá hơn ngày trước, đi đúng hướng thì thành công sẽ ngày càng tiến gần chúng ta.

Định luật của bình phong

Trong “Thích Danh- Thích Sàng Trướng” của Lưu Hi vào thời nhà Hán, có nói: “Một tấm bình phong, có thể chắn gió”.

Bình phong thường được đặt sau giường hoặc trong phòng khách để chắn gió và tạo sự riêng tư.

Điều này bao hàm một triết lý sống: kín đáo, khiêm tốn, không khoa trương.

Cái gọi là: tài hoa của quân tử, ngọc bội cất giấu bên trong, không thể dễ dàng để người khác biết.

Những người quá phô trương thường dễ trở thành cái gai trong mắt người khác.

Người khiêm tốn và không kiêu căng, nhũn nhặn, không tự cao tự đại, có thể có được thiện cảm của người khác.

Sách “Lễ ký- Biểu ký” nói:

“Quân tử nhân không khoa trương việc của mình, không đề cao công lao của mình”.

Người có thể đạt tới cảnh giới như vậy dù quang vinh rực rỡ cũng có chỗ cất đi, hòa hợp với họ giống như tận hưởng sự dễ chịu của gió xuân vậy.

Phẩm chất thể hiện ở sự việc, tâm ẩn chứa ở thân. Dù bạn có khả năng và tài hoa lớn tới đâu cũng không cần phải lúc nào cũng phô trương.

Làm người nên giống như ngọc thạch, cho dù sáng rực rỡ vẫn ẩn chứa bên trong, vẫn có thể khiến người khác cảm nhận được hơi ấm lan tỏa từ trong ra bên ngoài.

Tác giả: Minh An

Nguồn: NTD Việt Nam

---

Mời quý độc giả ghé thăm trang NTD Việt Nam để cập nhật thêm nhiều bài viết hữu ích hơn.